Psa
można karmić na kilka sposób, każdy z nich może być dobry o ile
przestrzegamy pewnych reguł. Pierwsza i najważniejsza z nich to truizm,
że pies nie jest człowiekiem i nie koniecznie to co najlepsze dla
człowieka jest dobre dla psa. Ważnymi czynnikami przy żywieniu psa jest
jego wiek, stan zdrowia, aktywność ruchowa, pora roku czy okres
karmienia młodych. Są cztery podstawowe sposoby karmienia psów, oraz
możliwe ich wariacje. Każdym z tych sposobów można karmić psa dobrze,
ale w zależności od tego, który ze sposobów wybierzemy to na inne rzeczy
musimy zwrócić uwagę. Poniżej kilka krótkich rad mogących ułatwić wybór
odpowiedniej diety.
Karmienie suchą karmą.
Przy
karmieniu suchą karmą najważniejsze jest by odpowiednio wybrać karmę (o
tym co można wyczytać w etykiecie i czym się kierować będzie w dalszej
części broszurki), dawkować ją zgodnie z zaleceniami producenta oraz
zapewnić ruch psu (im większa
aktywność tym więcej może jeść). W przypadku gdy psu dajemy smakołyki,
czy dodatkowe rację żywnościowe należy pamiętać o odpowiednim
zmniejszeniu dawki dziennej pokarmu. Plusem karmienia suchą karmą jest
przede wszystkim odpowiednio zbilansowana dieta (tylko w dobrych
karmach) i wygoda w karmieniu. Dużym plusem suchych karm jest możliwość
kupowania specjalnych karm w przypadku psów chorych – odpowiednio
dopasowanych do schorzenia. Minusem jest niechęć psów do jedzenia suchej
karmy oraz chemia i konserwanty w niej zawarte. Innym minusem jest
fakt, że jeżeli na opakowaniu napisane jest na przykład: karma z
kurczaka to może być z jego piór i pazurów – to też część kurczaka
W
wypadku gdy kupujecie Państwo karmę na wagę proszę to robić od
sprawdzonego sprzedawcy, który nie dosypuje tańszych karm do worków i
który w miarę szybko sprzedaje otwarty worek, a sama karma jest
szczelnie zamknięta. Jest to ważne ponieważ karma jak każdy produkt
spożywczy z czasem wietrzeje, a pozostawiona długo otwarta staje się
siedliskiem roztoczy magazynowych, które bywają powodem rozlicznych
alergii.
Karmienie mokrą karmą.
Dużo
osób wybiera „puszki dla psów” jako smaczny i wygodny sposób karmienia
psa. Również w tym wypadku należy czytać dokładnie etykietę, wybrać
dobrą firmę i stosować się do zaleceń producenta. Plusem karmienia w ten
sposób jest smakowitość znacznie wyższa niż suchej karmy oraz wygoda w
karmieniu zwierzaka. Minusem może być cena w stosunku do wartości
kalorycznej karmy bo jeżeli w puszcze co 1 kg karmy jest 80% wilgotności
to inaczej mówiąc płacimy za 800 gram wody i 200 gram substancji
odżywczych. Drugim minusem jest możliwość wystąpienia problemów z
zapachem z pyszczka i kamieniem nazębnym – ponieważ pies nie ma czym ich
sobie czyścić.
Karmienie gotowanym jedzeniem.
Wiele
osób z powodzeniem samemu gotuje swojemu psu posiłki. Bardzo ważne by
przy takiej diecie zapoznać się z podstawowymi wiadomościami na temat
żywienia zwierząt, przede wszystkim na temat wartości energetycznej oraz
ilości witamin i antyoksydantów w podawanych pokarmach. Plusem jest na
pewno smakowitość takiego pożywienia. Minusem jest potrzeba
kontrolowania diety bo niewłaściwe jej dobranie może skutkować otyłością
albo niedoborem mikroelementów. Drugim minusem podobnie jak w wypadku
mokrej karmy jest możliwość wystąpienia problemów z zapachem z pyszczka i
kamieniem nazębnym – ponieważ pies nie ma czym ich sobie czyścić. Innym
minusem jest różna reakcja witamin na obróbkę termiczną – dość ciężko
jest wyliczyć właściwe ilości poszczególnych składników.
Karmienie surowym mięsem.
Dieta
BARF – ostatnio coraz bardziej popularna wśród miłośników psów, polega
na karmieniu psa surowym mięsem, kośćmi i dodatkami warzywno owocowymi.
Zwolennicy tej diety wskazują na to, że pies jest zwierzęciem
mięsożernym podobnie jak wilk czy dziko żyjący pies Dingo i najbardziej
naturalnym sposobem żywienia jest podawanie surowego mięsa. Plusem
takiej diety jest na pewno smakowitość, brak chemii i konserwantów oraz
brak problemów z kamieniem nazębnym i zapachem z pyszczka dzięki
obgryzaniu kości. Minusem jest potrzeba kontrolowania diety, a także
przechowywanie zamrożonego mięsa gdy musimy zrobić zapas na dłużej.
W
przypadku mieszania poszczególnych diet należy zwrócić uwagę na ilości
poszczególnych składników – 100 gram suchej karmy ma inna wartość
energetyczną niż 100 gram makaronu z mięsem, więc jeżeli dawka dzienna
suchej karmy dla psa wynosi 500 gram to niekoniecznie właściwy podział
karmy będzie 250 gram suchej karmy i 250 mokrej karmy.
Potrzeby żywieniowe psów.
Potrzeby
żywieniowe psów są uzależnione głównie od wieku i aktywności psa, ale
ma na to też wpływ zdrowie czy pora roku. Najprostszym i często
najlepszym sposobem ustalenia odpowiedniej diety jest obserwacja psa.
Jeżeli nie tyje i nie chudnie, jeżeli nie ma alergii, nie drapie się
nadmiernie, ma ładną sierść, nie śmierdzi, robi zdrowe kupki w miarę
regularnie to prawdopodobnie dieta jest ok. W przeciwnym wypadku należy
coś zmienić lub skontaktować się z psim dietetykiem, który na pewno może
podsunąć parę pomysłów.
Pies
może czerpać energię z białek, tłuszczy i węglowodanów. Najlepiej
przyswajalne są białka i tłuszcze, najmniej węglowodany, których
obecność jest w ogóle niekonieczna ponieważ pies tak jak i inne
zwierzęta mięsożerne potrafi wytworzyć w swoim organizmie glukozę, która
jest niezbędna do zasilania mózgu w energię. Dodawanie węglowodanów,
czyli w istocie roślin, spowodowana jest przede wszystkim ceną – mięso
kosztuje więcej niż zboże. Białka w krwiobiegu stają się aminokwasami, a
ich nadmiar jest magazynowany w formie białek, tłuszcze w krwioobiegu
stają się kwasami tłuszczowymi i glicerolem, a nadmiar magazynowany jest
jako triacyloglicerole, węglowodany w krwioobiegu stają się glukozą, a
nadmiar magazynowany jest jako glikogen.
Na
suchych i mokrych karmach podane jest dawkowanie, a w przypadku
gotowanego bądź surowego mięsa można poczytać porad wieloletnich
hodowców na forach internetowych albo wyliczyć sobie samemu taką dietę.
Poniżej
przedstawiamy wyliczenie jakie zaproponowała Linda P. Case w książce
(bardzo dobrej zresztą) „Pies zachowanie, żywienie i zdrowie”.
Stopień aktywności
|
Pies ważący 9 kg
|
Pies ważący 27 kg
|
Brak aktywności
|
99 x (9 kg)^0,67 = 431,5 kcal/dzień
|
99 x (27 kg)^0,67 = 999,8 kcal/dzień
|
Prawidłowa aktywność
|
132 x (9 kg)^0,67 = 575,3 kcal/dzień
|
132 x (27 kg)^0,67 = 1201,1 kcal/dzień
|
Zwiększona aktywność
|
160 x (9 kg)^0,67 = 697,4 kcal/dzień
|
160 x (27 kg)^0,67 = 1455,9 kcal/dzień
|
Podane ilości kalorii ulegają zwiększeniu w zależności od dodatkowych okoliczności o:
Wczesny okres wzrostu od 8 tygodnia do 4 miesiąca: x 2
Dorastanie od 4 miesiąca do 7 miesiąca: x 1,6
Późny okres wzrostu od 7 miesiąca do dorosłości: x 1,2
Środkowy i końcowy okres ciąży: x 1,25 do 1,5
Szczyt laktacji: x 3 do 3,5
Okres rekonwalescencji po chorobie lub urazie: x 1,25 do 2
Narażenie na zimną pogodę: x 1,2 do 1,8
Kalorie różnych mięs.
Poniżej
przykładowe wartości energetyczne różnych mięs, można trafić na różne
wartości w zależności od badań, ale można przyjąć, że tak mniej więcej
wygląda kaloryczność mięs. Od razu widać, że gdy psa chcemy lekko
podtuczyć to lepiej używać np. gęsi czy baraniny.
Wołowina, mięso z kością- ok. 149 kcal
Wołowina, mięso bez kości- ok. 116 kcal
Cielęcina, mięso bez kości- 108 kcal
Cielęcin, mięso z kością- 151 kcal
Baranina, mięso bez kości- 234 kcal
Baranina, mięso z kością- 238 kcal
Jagnięcina- 126 kcal
Konina, mięso bez kości- 108 kcal
Żołądki kurczaka- 94 kcal
Żołądki indycze- 118 kcal
Żołądki wołowe- 84 kcal
Wieprzowina, mięso z kością- ok. 329 kcal
Wieprzowina, mięso bez kości- ok. 264 kcal
Łosoś- 201 kcal
Kura tuszka – 203 kcal
Kurczak tuszka – 158 kcal
Gęś tuszka – 343 kcal
Kaczka tuszka – 311 kcal
Witaminy ich działanie
Witaminy
to cząsteczki organiczne potrzebne w niewielkich ilościach do
właściwego metabolizmu. Można je podzielić na rozpuszczalne w wodzie i
rozpuszczalne w tłuszczu. Ma to dość duże znaczenie, ponieważ nadmiar
witamin rozpuszczonych w wodzie może zostać wydalony wraz moczem i
rzadko ich nadmiar jest szkodliwy. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczu
kumulują się w organizmie, a ich nadmiar jest szkodliwy, dlatego należy
uważać z ich dawkowaniem. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczu to: A, E, D,
i K, a w wodzie to witaminy z grupy B oraz witamina C. Więcej (w tym
tabelka z funkcjami i z objawami niedoboru i nadmiaru witamin) na
stronie www.perros.pl lub w „Pies zachowanie, żywienie i zdrowie”.
Mikroelementy
Ważne
w żywieniu są również związki mineralne na przykład: wapń, fosfor,
magnez, żelazo, sód, potas. Szczególnie u psów młodych liczy się duża
odpowiednia ilość wapnia i fosforu. W przypadku psów starszych i
mających problemy ze stawami również należy na to zwrócić uwagę. Więcej
(w tym tabelka z funkcjami i objawami niedoboru i nadmiaru
mikroelementów) na stronie www.perros.pl lub w „Pies zachowanie,
żywienie i zdrowie”.
Co powinno być na opakowaniu?
Pies
jest zwierzęciem mięsożernym, czasem klasyfikowanym jako częściowy
mięsożerca, więc im więcej mięsa w karmie tym lepiej. Producenci maja
obowiązek wypisywania na etykiecie składu od tego elementu, którego jest
najwięcej jednak po to by ukryć nadmierną ilość produktów pochodzenia
roślinnego rozbijają na kilka pozycji. Przykładowo jeżeli jest napisane
białko: 20%, ryż 18%, pszenica 17%, produkty zbożowe 15%, to tak
naprawdę mamy 1/5 mięsa w karmie i aż 50% węglowodanów. Innym zabiegiem
producentów jest dodawanie białek roślinnych, więc warto się dowiedzieć
czy białko zawarte w karmie jest roślinne czy zwierzęce. Jeżeli mamy
zapis 20% kurczaka to niekoniecznie musi oznaczać, że mamy 20% mięsa z
kurczaka, bo kurczak to też jego pióra i pazury – warto więc szukać
informacji czy to jest mięso z kurczaka i ile go w rzeczywistości jest.
Zdarza się też podawanie wagi mięsa w karmie przed obróbką chemiczną –
jest to zabieg mający na celu wywołanie wrażenia, że mięsa jest dużo,
ponieważ po wysuszeniu traci ono ponad połowę swojej masy.
Wilgotność
to inaczej woda, więc gdy mamy 80% wilgotności to płacimy 4/5 ceny za
wodę, a nie za składniki odżywcze. Jeżeli na etykiecie nie mamy podanej
ilości węglowodanów (roślin) to należy od 100% odjąć białko, tłuszcz,
popiół i wilgotność i mamy przybliżoną ilość węglowodanów w karmie.
Popiół to wszystkie składniki nieorganiczne zarówno mikroelementy jak i
zanieczyszczenia. Warto dowiedzieć się jakie są konserwanty i chemiczne
składniki aromatyzujące, karma, której przydatność wynosi czasem nawet
kilka lat nie może być naturalnie konserwowana witaminami, a określenie
„bez konserwantów” może dotyczyć ostatniej części produkcji. Dlatego
warto dopytać o konserwanty w produkcji półproduktów.
Oprócz tego należy zwrócić uwagę m.in. na:
Datę przydatności do spożycia szczególnie w wypadku kupowania większych worków.
Karmę
odpowiednią ze względu na wiek, czy otyłość – wielkość granulatu może
mieć wpływ np. na kamień nazębny dobrze by pies gryzł karmę, a nie ją
połykał.
Pies
może się uczulić na jakiś składnik karmy, można ją zmienić na innego
producenta albo na karmę z innymi składnikami bo może uczulać np. ryż, a
pszenica już nie, albo może uczulać kurczak, a jagnięcina nie.
Przechodzić na nową karmę należy stopniowo, żeby nie pojawiły się
sensacje żołądkowe. Zmiana karmy to lepsze rozwiązanie niż szukanie
alergena bo to kosztowne i często nie przynosi efektów
Należy
sprawdzić na etykiecie, a jak nie ma tam informacji to u producenta
jaka jest wartość energetyczna produktu, z jakich składników został
zrobiony, jaki jest procentowy udział białek zwierzęcych i roślinnych,
tłuszczów, węglowodanów, witamin i mikroelementów. Im więcej rzetelnych
informacji tym można się spodziewać lepszej jakości, bo producenci
dobrych karm nie mają powodu ukrywania ich.
Słowo
klucz – karma holistyczna albo karma dobrze zbilansowana nie koniecznie
musi cokolwiek oznaczać. Reklama ma na celu zachęcenie do kupna, a nie
informowania o tym co dla psa dobre.
Hodowcy
często polecają jedną jedyną karmę, która rzekomo jest najlepsza dla
naszego psa. Proszę pamiętać, że hodowcy choć bardzo często maja ogromne
doświadczenie i choć często doradzają dobrze to jednak będąc w klubach
danej karmy i dostając ją po bardzo niskich cenach mogą mieć interes w
jej promocji. Dobrych karm na rynku jest dużo i niekoniecznie ta
polecana przez hodowcę będzie najlepsza.