środa, 15 grudnia 2010

Pies w kulturze, sztuce, muzyce i literaturze.

Kultura

Psy przez lata odgrywały ogromną rolę w tworzeniu kultury. Niekiedy jest ona zaniżana lub zupełnie pomijana. Jest to podstawowy błąd, gdyż bez świadomości wkładu psów w światową kulturę, nie będziemy mogli jej do końca pojąć.


Literatura

Pies Draculi
Tu psy pojawiają się od samych początków. Po raz pierwszy pada o nich wzmianka w Gilgameszu, gdzie tytułowy bohater napotyka na drodze bandę psów. W Antygonie również pojawiają się psy, lecz mogą je dojrzeć nieliczni. Chodzi tam o główny motyw, w którym możemy wyciągnąć analogie do prawdziwej osobowości psów. Iliada i Odyseja również posiadają wzmianki o psach – to one odgrywają kluczowe role. Wojownicy greccy chowają się w atrapie ogromnego psa, a nie konia, jak mówią błędne tłumaczenia.
Średniowiecze to powstanie takich dzieł jak BeowulfEddy, czy Pieśń o Rolandzie. Pojawia się tam mało wzmianek o psach, co nie znaczy to, że ich tam nie było. W Tristanie i Izoldzie pies praktycznie odgrywa główną rolę. W Boskiej komedii pierwotnie zamiast Wergiliusza był pies, który należał ongiś do głównego bohatera. Jednak zadeklarowany zwolennik kotów ostatecznie zmienił wersję.
Renesans obfitował w takie „psie” dzieła, jak Żywot Łazika z Tormesu. W tej powieści tytułowym Łazikiem jest właśnie pies! Odbywa on podróż po Europie, gdzie odbywa się jego duchowe oczyszczenie. Kolejna istotna rola tego zwierzęcia pojawia się w Psie ogrodnika, gdzie owy pies zostaje zmuszony do plewienia ogródka, przez co nabawia się migreny i umiera w ogrodzie, przy akompaniamencie anielskiego chóru.
W następnych latach pies występuje tak często, że zagłębianie się dokładnie w pojedyncze dzieła nie ma sensu. Jego rola polegała głównie na odgrywaniu boskiego posłańca lub „szarej eminencji”, choć nie zawsze. W Mistrzu i Małgorzacie Bułhakowa, kot Behemot był początkowo psem, lecz autor pod naporem sowieckiej cenzury, musiał tę postać zmienić. W Psie Baskervill'ów rola psa również uległa demonizacji. Dużo sympatii do psów czuł pisarz Stephen King. Smętarz dla zwierzaków i Cujo to książki przedstawiające psy w najlepszym możliwym świetle.


Sztuka

Basista Dogatyriconupodczas koncertu
Tu pies pojawił się wraz z renesansem. Dotychczas pokazywany był jako istota z piekła rodem, która pożerała ludzi i poniewierała ich zwłokami. W tej epoce wraz z modą na ukazywanie ludzkiego ciała, również psy mogły doprosić się o swoje. Na obrazach się nie skończyło. Niektórzy awangardowi artyści zamykali się z psami w pokojach, nakrywając się kocem lub udając inne zwierzęta. Sporo kontrowersji wywołała szopka bożonarodzeniowa, w której występowały psiaki.

Muzyka

Prawie nigdy nie dotykała psiej sprawy. Tylko Richard Wagner stworzył słynny utwór Bieg psa, który grywany jest często w filmach historycznych. Psy mogły się jednak sprawdzić w muzyce metalowej. Wiele słynnych kapel black metalowych i pagan metalowych składa się wyłącznie z psów. Wystarczy wspomnieć takie słynne zespoły jak: "X-Ray Dog", „Dogatyricon”, „Kennel of Filth”, „Dogkh”, „Nokturnal Barkum”, „Doggy Burger”. Jednak najsłynniejszym wokalistą wśród psów pozostaje niezmiennie raper Snoop Doggy Dogg (pol. Snoop – pieski pies).]

Film

W filmie pierwszy raz psy pojawiły się przy okazji Psa andaluzyjskiego, gdzie grały psy-zombie. Zwierzęta te były bardzo popularne, jeśli chodzi o horrory. Nie pozostając nawet przy słynnym Omenie i scenie na cmentarzu, to canis familiaris ma wiele innych mrocznych występów. W Plan 9 from Outer Spacewystępują psy, tylko że ich nie widać. Inne pozycje warte zauważenia, to chociażby: Night of the Living DogsNightmare on the Bone Street orazHellfetcher. W przypadku innych produkcji ich gra aktorska nie wypada świetnie. Większość z tych filmów to banalne komedie familijne typu I kto to mówi 3. Ale na przykład Psy i koty realnie odzwierciedlają relacje między tymi dwoma gatunkami, a także ich prawdziwą tożsamość.

Z Nonsensopedii, polskiej encyklopedii humoru.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz